Een veilige werkomgeving is wel de minimumvoorwaarde die werknemers mogen verwachten. Toch komt Arjan Hendriksen, senior risk manager bij Allianz, regelmatig bedrijven tegen die het allemaal niet goed voor elkaar hebben. Vooral organisatorische tekortkomingen zijn de normaalste zaak van de wereld. En dat terwijl ze leiden tot 80% van de ongevallen op het werk.
Veilig werken begint bij de directeur
Weinig aandacht voor veiligheid
Het aantal bedrijfsongevallen in het mkb stijgt flink, zo constateert de Inspectie SZW. Dat komt mede doordat bedrijven geen prioriteit geven aan veiligheid op de werkvloer. Zo heeft de helft van de mkb-bedrijven bijvoorbeeld geen wettelijk verplichte risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E). Veel gehoorde tegenwerpingen zijn: ‘als het economisch goed gaat, heb ik geen tijd voor arbeidsveiligheid’ en ‘als het economisch tegenzit, heb ik er geen geld voor’.
Veiligheid duur? En een ongeval dan?
Tijd en geld zijn ook precies de argumenten die wij tegenkomen als we bedrijven bezoeken voor een audit. En het klopt: je moet investeren om de werkomgeving veilig te maken. Maar dat hoeft niet veel tijd of geld te kosten. Het is de investering dubbel en dwars waard. En ken je de uitspraak: “Als je denkt dat veiligheid duur is, probeer dan eens een ongeval?” Maar hoe maak je je bedrijf veilig?
Wettelijk verplicht: RI&E
Uiteraard voldoe je aan je wettelijke verplichtingen. Je hebt dus een RI&E (laten) uitvoeren waarmee je de arbeidsrisico’s binnen je bedrijf opspoort en in kaart brengt. In de RI&E geef je aan hoe groot de kans is dat een risico zich voordoet, hoe ernstig eventuele gevolgen zijn en hoe je dit risico kunt opheffen of verkleinen. Aan zo’n RI&E koppel je vervolgens een plan van aanpak.
Grootste veiligheidswinst zit bij de mens
Maar met een RI&E alleen ben je er niet. Veilig werken draait niet om de wettelijke verplichtingen, maar vooral om de mens, om het bewustzijn bij je medewerkers. Juist daar valt de grootste winst te behalen. Dat weten wij uit onze bedrijfsbezoeken en ook onderzoek toont dat aan. Daarom kijken we samen met de ondernemer nadrukkelijk naar de organisatorische kant van risicobeheersing. Daarbij komen diverse vragen aan de orde. Zijn medewerkers zich voldoende bewust van veilig werken? Voelen ze zich veilig genoeg om een (bijna-)incident te melden? En wat gebeurt er dan met die melding? Weten ze waar de brandblusser hangt of de EHBO-koffer staat? En weten ze wat ze bij een calamiteit moet doen?
Je huidige medewerkers kennen uiteraard alle afspraken over veilig werken, maar hoe zit het met nieuwkomers? Heb je daarvoor een inwerkprogramma of een draaiboek?
Veiligheid verschilt van bedrijf tot bedrijf
Een blauwdruk voor veilig werken is nauwelijks te geven. Elk bedrijf is anders en heeft specifieke risico’s. Een fabriekshal vergt andere maatregelen dan een kantoor. En een chemisch bedrijf is onvergelijkbaar met een distributiecentrum. Juist omdat bedrijven zo verschillen, moeten nieuwe medewerkers wennen aan de nieuwe omgeving: aan de collega’s, processen, taken, materialen, machines, enzovoorts. Zo’n medewerker voelt zich sneller thuis als een collega hem of haar inwerkt en rondleidt. Dat kan een vaste preventiemedewerker zijn of een buddy op de werkvloer. Bijkomend voordeel: zo’n ingewerkte medewerker is ook sneller productiever en valt minder snel uit.
Instructies over veilig werken
Bij het inwerken gaat het nadrukkelijk ook over veilig werken. Houd het wel simpel en praktisch. Dus geen ellenlange uitgewerkte protocollen, maar een A4tje met de onderwerpen die nodig zijn om goed ingewerkt te worden. Bijvoorbeeld over hoe om te gaan met een bepaalde machine, welke beschermingsmiddelen gebruikt moeten worden en welke veiligheidstrainingen er zijn. Of wat de normen van het bedrijf zijn als je de weg opgaat of een klant bezoekt.
Veilige werkplek? Minder ongelukken en verzuim
Er zijn steeds meer bedrijfsongevallen in Nederland. Maar door je aan een paar simpele principes te houden, verklein je de kans op incidenten en verbeter je de veiligheid van jezelf en je medewerkers. En ja, een veilige werkomgeving kost wat tijd en geld, maar het kan veel persoonlijk leed, verzuim en kosten voorkomen…
Tips inwerken nieuwe collega
Het gros van het inwerken kun je al doen door je boerenverstand te gebruiken. En dus zorg je dat de randvoorwaarden en praktische zaken in orde zijn: een eigen werkplek, computer, e-mailaccount, werkkleding, persoonlijke beschermingsmiddelen... En met de volgende tips voelt een nieuwe medewerker zich snel op z’n gemak in jouw bedrijf.
1. Stel een inwerkprogramma op
De onderwerpen van een inwerkprogramma kunnen bestaan uit:
- Een kennismakingsronde langs diverse collega’s en afdelingen
- Het verschaffen van benodigde middelen
- Het doornemen van algemene regels binnen het bedrijf
- Het doornemen van (afdelings)specifieke regels
- Het bespreken van de persoonlijke beschermingsmiddelen
- Een rondgang door het bedrijf en de afdeling
- Het melden van incidenten
- Het melden van substandaard condities: gevarenbronnen zoals geluid, trillingen, defecte machines, slechte orde en netheid, geblokkeerde nooduitgangen etc.
- Het doornemen van gevaren van machines, gebruikte stoffen etc.
- Het doornemen van geldende procedures
- Het doornemen van het noodplan en de noodmiddelen, zoals blusmiddelen, nooduitgangen nooddouche, EHBO-koffer en AED
- Het vaststellen van het opleidingsprogramma
Teken aan wanneer een onderwerp behandeld is.
2. Zorg voor overdracht door de vertrekkende werknemer
Het is ideaal als de vertrekkende medewerker de nieuwe collega kan inwerken. Lukt dat niet, vraag dan de vertrekkende werknemer om de belangrijkste zaken op papier te zetten.
3. Benoem een mentor
Wijs voor de inwerkperiode een ervaren collega of een mentor aan.
