Hoe brandbaar is jouw huis, bedrijf of stal?

Jaarlijks verbranden honderdduizenden varkens, kalveren en kippen doordat hun stal tot de grond toe afbrandt. En ook te veel bedrijven branden onnodig tot de grond toe af. Dat kan voorkomen worden als we stoppen met het gebruik van brandbare isolatiematerialen zoals piepschuim en PUR.

Het is een paradox. Bedrijfspanden en dierenverblijven voldoen vrijwel altijd aan de eisen van het Bouwbesluit. En toch, als er brand uitbreekt, branden deze panden bijna altijd tot de grond toe af. Dat komt in belangrijke mate door het gebruik van brandbare bouwmaterialen, vooral voor de isolatie. Dat laatste is meestal gemaakt uit aardolie, piepschuim bijvoorbeeld of PUR. En alles wat uit aardolie gemaakt is, brandt als een lier. De steeds terugkerende grote branden in bijvoorbeeld veestallen ontwikkelen zich hierdoor tot grote omvang waartegen de brandweer niet is opgewassen.

Maar we hebben in Nederland toch strenge brandveiligheidseisen, krijg ik als senior risk engineer bij Allianz vaak te horen? Dat klopt, maar daar zitten een paar haken en ogen aan. Het Bouwbesluit kent inderdaad tal van strenge eisen. Maar wat veel mensen zich niet realiseren: die eisen zijn slechts gericht op voldoende vluchttijd áls er brand uitbreekt. Brandscheidingen moeten een brand bijvoorbeeld dertig minuten kunnen tegenhouden. Voorkomen dat het hele pand uiteindelijk afbrandt, daartegen helpt het Bouwbesluit niet. Daardoor is vaak sprake van immense bedrijfs- en milieuschade, en het dierenleed is van een omvang dat men zich moet afvragen of dit maatschappelijk wel verantwoord is.

Zoals we bij de brand in de Grenfell Tower in Londen hebben gezien, is het zelfs voor mensen lang niet altijd veilig. De regels uit het Bouwbesluit voor voldoende vluchttijd werken namelijk in de praktijk lang niet altijd. Vaak gedragen materialen zich in de praktijk anders dan laboratoriumproeven aangeven. Bijvoorbeeld doordat de brand in werkelijkheid heter is dan in de laboratoriumproef, waardoor brandbare isolatiematerialen sneller gaan branden.

Verzekeraars pleiten daarom voor het gebruik van niet-brandbare isolatiematerialen, zoals steenwol. Dat is weliswaar iets duurder, maar het voorkomt veel schade en (dieren)leed als er brand uitbreekt. Ook de brandweer is steeds sceptischer over het gebruik van piepschuim en verwante isolatiematerialen.

Wat mij betreft zouden gebouweigenaren en -gebruikers veel kritischer moeten zijn op het gebruik van brandbare isolatiematerialen. Hoe belangrijk is het behoud van jouw pand als er brand uitbreekt? Leven er dieren in, of misschien mensen die slecht ter been zijn? Kies in ieder geval bewust of je brandbare of juist onbrandbare isolatiematerialen toepast bij bouw of verbouw, en ga niet blind af op de wettelijke regels. De brandbestendigheid van je gebouw heb je zelf in de hand. Vergeet niet dat gebruik van onbrandbaar isolatiemateriaal bovendien de waarde van je pand verhoogt, en natuurlijk ook de continuïteit van je onderneming versterkt. Je kunt dit zien als een concrete invulling van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen.

Voor iedereen die een huis, bedrijfsgebouw of stal laat bouwen, heb ik de volgende tips:

1. Kijk altijd verder dan de eisen van het Bouwbesluit. Aannemers en architecten worden door de beperkte scope van het Bouwbesluit uitgedaagd snel, goedkoop en licht te bouwen. Dat lijkt goedkoop, maar is uiteindelijk duurkoop als er brand uitbreekt.
2. Vergelijk de verschillende isolatiematerialen kritisch.
3. Vraag advies bij je verzekeraar of adviseur.